Drewno dębu już przed setkami lat uchodziło za solidny, naturalny surowiec budowlany. W polskim klimacie jest on łatwy w pozyskaniu. Na świecie, na obszarach zaliczanych do sfery umiarkowanej, znanych jest około 250 odmian dębu, z czego 20 występuje w Europie, 80 w Ameryce Północnej i 150 w Azji.  Ich drewno wybierane jest z dwóch powodów:

  • po pierwsze są to wysoka twardość,
  • po drugie chodzi o walory estetyczne.

Jakie dęby trafiają do tartaku Consultor?

Dąb (Quercus L.) należy do rodziny bukowatych (Fagaceae Dumort.), z rzędu bukowców, który należy do składu różowego w obrębie okrytonasiennych, a tu do podrodziny Quercoideae Õrsted.

Dęby w liczbach:

  • drzewa tego rodzaju osiągają wysokość około 50 m,
  • ich pierścienie mierzą do 2 m,
  • ich cykl wzrostowy trwa 12-200 lat,
  • mogą być ścinane w wieku 120 lat,
  • są długowieczne, przeciętnie żyją 600-1000 lat.

Do najpowszechniej występujących gatunków zalicza się:

  • dęby szypułkowe (Quercus robur L.), w Polsce nazywane dębem letnim,
  • dęby bezszypułkowe (Quercus petraea Liebl.), w naszym kraju znany też jako dąb zimowy.

Poza nimi w Polsce występują:

  • dęby omszone ((Quercus pubescens Willd.),
  • dęby burgundzkie (Quercus cerris L.),
  • dęby czerwone (Quercus rubra L.).

Ogólna powierzchnia polskich lasów dębowych sięga 5,6% całości drzewostanu naszego kraju.

Cechy tarcicy pozyskiwanej z dębu szypułkowego

Gatunek ten swoją nazwę zawdzięcza temu, że jego owoce rosną na długich na osiem centymetrów szypułkach. Dobrze wyrośnięty, prosty pień drzewa, często bywa skręcony, a do wysokości 15 m pozbawiony jest gałęzi. Korę charakteryzuje ciemnoszara barwa, duża grubość i głęboki spękania. Przyrosty roczne nie są wyraźne, ale granica między bielą i twardzielą jest łatwo zauważalna:

  • biel jest wąski ma barwę żółtawo-białą i nie wykazuje odporności na działanie czynników klimatycznych, dlatego nie ma znaczenia handlowego i jest oddzielany zanim przystąpi się do obróbki drewna;
  • twardziel zaraz po ścięciu ma kolor szarożółty, z czasem ciemnieje: przez barwę jasnobrązową i ciemnobrązową.
Bale dębowe przy podlaskim tartaku

Bale Dębowe

Cechy tarcicy pozyskiwanej z dębu bezszypułkowego

Gatunek ten ma ograniczony w Polsce zasięg – jego północna granica sięga Podlasia: Białegostoku oraz Puszczy Białowieskiej. Ma on także większe wymagania siedliskowe, preferuje tereny nizinne, w górach sięga tylko do granicy 600-700 m n.p.m.

Pień tego gatunku jest cylindryczny, który sięga do wierzchołka i nie jest tak rozgałęziony jak pień odmiany szypułkowej. Wśród cech kory wymienić należy: barwę jasnoszarą do żółtawej, płytkie spękania; jest ona cienka.

Drewno dębu bezszypułkowego podobne jest do tego pozyskiwanego z dębu szypułkowego:

  • częściej jest drobnosłoiste, przez co zalicza się je do bardziej wartościowych;
  • ma podobną szerokość przyrostów rocznych, ale większą masę,
  • przejście między drewnem wczesnym i późnym wyraziste,
  • zaraz po ścięciu ma zapach kwaskowaty.

Przemysłowe zastosowanie tarcicy dębowej

Drewno dębu cechuje się stosunkowo dużą twardością i ciężkością, dzięki czemu powszechnie wykorzystuje się je:

  • do produkcji stolarki wewnętrznej budowlanej: klepki podłogowej, na okładziny i parkiety, na panele i listwy,
  • do produkcji płyt wiórowych i pilśniowych oraz oklein, między innymi skrawanych oklein zewnętrznych  – do tego celu poleca się drewno wąskosłoiste i drobnosłoiste,
  • jako materiał konstrukcyjny do budowy statków i ogólnie w budownictwie wodnym, do budowy pojazdów i maszyn,
  • jako drewno specjalne do wytwarzania podkładów i beczek; cenione do toczenia i snycerki,
  • jako drewno konstrukcyjne o średnich wymagań w konstrukcjach naziemnych, jak też podziemnych.

WAŻNE: dębina doskonała na stolarkę wewnętrzną, wykazuje podatność na pękanie pod wpływem dużych mrozów, za co odpowiedzialne są duże naprężenia wewnętrzne. Nie poleca się jej do wytwarzania okien i drzwi zewnętrznych.

Na naszym blogu przeczytaj: „9 cech tarcicy dębowej istotnych w budownictwie„. Z kolei w meblarstwie tarcice dębowe cenione są jak materiał wykorzystywany do produkcji mebli rustykalnych, jak również nowoczesnych. Poznaj też: „7 cech starcy dębowej cenionych w branży meblarskiej„.