Biomasa, pozyskiwana w różnych sposób, występuje w różnych postaciach: stałej, ciekłej i gazowej. Dowiedz się, jakie produkty zaliczają się do poszczególnych typów.
W pierwszej części artykułu „Biomasa: przewodnik dla zainteresowanych ekologią (cz. 1)” omówiliśmy to, dlaczego wykorzystywanie biomasy ma tak duże znaczenie dla środowiska naturalnego. Teraz skupimy się na tym, z czego biomasę można pozyskiwać i w jakich postaciach tego typu produkty występują.
Biomasa niejedno ma imię
Do biomasy zalicza się różnorodne elementy o organicznym pochodzeniu. Są to:
- odpadki z gospodarstwa domowego,
- odpady pochodzenia przemysłowego, szczególnie z przemysłu drzewnego (z tartaków, zakładów produkujących meble, gdzie powstają jako produkt uboczny: trociny, wióry, drewno kawałkowe),
- pozostałość z produkcji rolnej,
- specjalnie uprawiane rośliny zwane energetycznymi, które nie mają dużych wymagań glebowych, ale charakteryzuje je duży przyrost różny,
- pozostałości po przycinaniu miejskiej zieleni, drzew na poboczach dróg, sadów,
- po trzebieży i wycince lasów (biomasa pochodzenia leśnego składa się przede wszystkim z nieprodukcyjnych elementów drewna o dużej wilgotności, sięgającej 40-60%, wśród których wyróżnić można: grube drewno opałowe, drobne gałęzie, odpady typu chrust, kora, ścinki, igliwie).
Odpady drzewne powstające między innymi w tartakach należą do biopaliw stałych. Energię elektryczną lub cieplną pozyskuje się z nich w procesie spalania lub gazyfikacji. Innymi surowcami pochodzenia roślinnego są:
- słoma – szacuje się, że w Polsce na cele energetyczne można zużytkować 6-7 mln ton słomy w ciągu roku, wykorzystując jej wartość energetyczną wynoszącą około 15 MJ/kg, co oznacza, że 1,5 kg słomy jest ekwiwalentem1 kg średniej jakości węgla;
- wierzba krzewiasta zwana potocznie wikliną – zbierana jest w ilości 12-19 t/ha w ciągu roku; jej niepodważalną zaletą jest to, że wyprodukowana z niej biomasa nawet sześciokrotnie przewyższa roczne przyrosty drzewostanu leśnego.
Do biomasy gazowej zalicza się odpady pozyskiwane przy oczyszczalniach ścieków oraz przy składowiskach, w których rozkładają się części organiczne, w wyniku czego powstaje biogaz, nazywany niekiedy gazem błotnym. Z chemicznego punktu widzenia jest on mieszaniną dwutlenku węgla i metanu, powstającą w czasie fermentowania substancji organicznych w warunkach beztlenowych. Znajduje on zastosowanie w produkcji energii elektrycznej i cieplnej w specjalnie przystosowanych do tego kotłach.

Biomasa wyprodukowana przez podlaski tartak Consultor
Na biomasę ciekłą z kolei składają się:
- biodiesel produkowany z olejów roślinnych,
- bioetanol, czyli alkohol etylowy wyprodukowany z roślin takich jak: ziemniaki, zboża, buraki lub trzcina cukrowa,
- biopaliwa: etanol i metanol, które mogą później być dodawane do tradycyjnego paliwa.
Wykorzystanie biomasy nie jest związane z emisją gazów cieplarnianych – jej spalanie równoważone jest przez pochłanianie CO2 w procesie fotosyntezy. Doceniają to przede wszystkim producenci energii cieplnej i elektrycznej, za sprawą których udział biomasy w różnych sektorach przemysłowych nieustannie wzrasta. Najnowsze dane na ten temat uzyskasz, czytając artykuł: Kilka uwag o polskim sektorze biomasy na tle światowym.
By poznać inne zalety stosowania biomasy, zachęcamy do lektury kolejnego spisu na naszym blogu: „5 powodów, by zainteresować się biomasą z tartaku Consultor„.
Obie części artykułu opracowano na podstawie:
- biomasa.org,
- I. Małuszyńska, M. Wodziński, J. Małuszyński, Wykorzystanie biomasy do celów energetycznych. Możliwości i ograniczenia, Prz. Nauk. Inż. Kszt. Środ. 62, 2013, 487–497.