Drewno pozyskiwane jest z drzew różnych gatunków, dlatego charakteryzuje się różnymi właściwościami. Omówiliśmy je w artykule: „12 najpopularniejszych przemysłowych gatunków drewna”.

Kiedy drewno  trafi do tartaku, poddawane zostaje obróbce, w wyniku której powstają poszczególne sortymenty tarcicy. Wykorzystywane są później przez różne gałęzie przemysłu w formie drzewa litego lub materiałów drewnopochodnych.

Różnorodność zastosowania tarcic

  • W budownictwie lądowym stosuje się je jako materiał na dachy, stropy, ściany, całe domy, ponieważ są materiałem łatwym w pozyskaniu.

Przeczytaj: 12 najpopularniejszych przemysłowych gatunków drewna.

  • Jako materiał konstrukcyjny wykorzystuje się je do budowy łodzi i okrętów.

Poznaj: 14 cech drewna istotnych ze względów konstrukcyjnych.

  • W meblarstwie tworzy się z niego krzesła, stoły, różnego rodzaju meble.

Zobacz: 9 cech tarcicy dębowej istotnych w budownictwie oraz 7 cech starcy dębowej cenionych w branży meblarskiej.

  • W energetyce wykorzystuje się drewno opałowe i biomasę pochodzenia leśnego. A jeśli drewno ma małą wartość, wytwarza się z niego: sklejki, płyty wiórowe lub pilśniowe.
  • Ponadto jest ono surowcem odnawialnym, a więc ekologicznym, który – jeśli pozyskiwany jest w świadomy i odpowiedzialny sposób –

Dowiedz się: Dlaczego skupujemy drewno z certyfikatem FSC?

Słabe i mocne strony wyrobów drewnianych

Na kuli ziemskiej zidentyfikowano 30 000 – 40 000 gatunków drzewiastych, ale tylko 4 000 z nich jest dla człowieka użytecznych, a z tych tylko 500 ma wartość handlową, co znaczy,  że charakteryzuje je: równomierna spoistość, włókna przebiegające równolegle do osi podłużnej, brak sęków.

Tarcice in minus:

Ponieważ drewno jest materiałem anizotropowym, czyli niejednorodnym, podatne jest na występowanie różnego typu wad, obniżających jego użyteczność i walory wizualne, które sklasyfikowane zostały w Polskiej Normie PN – 79 /D-01011 Drewno okrągłe wady. Omówiliśmy je w następujących artykułach:

Tarcice in plus:

Drewno na także wiele właściwości (na przykład: odporność na czynniki chemiczne, dobra izolacyjność elektryczna i termiczna, łatwość w obróbce), dzięki którym zyskało niesłabnącą popularność w meblarstwie, wykończeniówce, budownictwie i innych gałęziach przemysłu drzewnego. Więcej o jego zaletach przeczytać można w innych miejscach na naszym blogu.

mężczyzna pracujący w przemyśle wykorzystującym drewno

Przemysłowe wykorzystanie drewna

Co w drewnie liczy się ze względów przemysłowych?

Po pierwsze: skład chemiczny, w którym wyróżnia się: (pierwiastki (węgiel, tlen, wodór, azot), związki chemiczne (celuloza, hemiceluloza, lignina), substancje mineralne zawarte w popiele po spaleniu drewna, oraz garbniki, białko, cukier, skrobia, olejki eteryczna czy guma.

Po drugie: właściwości fizyczne, charakterystyczne dla każdego gatunku. Zwracamy tu uwagę na:

  • wygląd, obejmujący barwę i połysk oraz rysunek (układ słoi i sęków). Cechy te zależne są od właściwości klimatycznych, rocznych przyrostów, ewentualnego zainfekowania grzybami, w wyniku działalności których dochodzi do przebarwień;
  • gęstość, zależna od wilgotności (standardowo podawana dla wilgotności 15% ρN), umiejscowienia w pniu. Drewno całkowicie suche ma gęstość ρ0, natomiast gęstość substancji komórkowej jest w zasadzie gatunkowo niezmienna i oscyluje w granicach 1,5 kg/m3; dla dębu będzie to 72740; dla świerku 47480, dla sosny 540-550;
  • higroskopijność, czyli stan wilgotności, do której drewno dąży w określonej temperaturze i przy określonej wilgotności powietrza. W stanie równowagi higroskopijnej włókna są zwilżone wodą i drewno nie wchłania pary wodnej z powietrza;
  • wilgotność – zaraz po ścięciu drzewa iglastego wynosi ona 100-160%, a twardego drewna liściastego – 50-130%. W procesie suszenia wilgotność spada do stanu powietrzno-suchego o wilgotności oscylującej w granicach 13-20%, średnio – 15%;
  • stany drewna związane z poziomem wilgotności: przy wilgotność powyżej 80% z powodu braku powietrza nie rozwijają się grzyby; przy wilgotności poniżej 20% grzyby nie rozwijają się, ponieważ ilość wody jest zbyt mała;
  • zachowanie drewna związane z poziomem wilgotności: kurczenie w procesie wysychania; pęcznienie w wyniku pobierania pary wodnej z otoczenia;
  • przewodnictwo cieplne – drewno jest dobrym izolatorem termicznym, źle przewodzi ciepło;
  • zapach – charakterystyczny jest dla poszczególnych gatunków, wynika z obecności w składzie chemicznym drewna olejków eterycznych, żywicy;
  • łatwopalność wiązana ze stopniem wysuszenia tarcicy; ponadto ulega ona samozapłonowi w temperaturze zależnej od gatunku: 300-4 700 st. C.

Po trzecie:  właściwości mechaniczne

Należy wśród nich wskazać:

  • wytrzymałość – najwyższa w kierunku osi pnia, najniższa – w poprzek włókien; wpływ ma nią: wilgotność, wady naturalne drewna, wady pochodzenia zewnętrznego, biologiczna degradacja. Zależnie od minimalnych parametrów wytrzymałości drewno dzieli się na klasy;
  • twardość – powszechnie określana metodą Janki (miara oporu przy wciskaniu stalowej kulki o konkretnej wielkości); do twardych gatunków zaliczamy: modrzew, buk, dąb, jesion; do miękkich: lipę, osikę, olchę, topolę;
  • ścieralność – najwyższa charakteryzuje drewno twarde, liczy się, kiedy wybiera się materiał na podłogi.

Po czwarte: sortymenty

Podział tarcicy omówiliśmy  w artykule: „Zarys podziału tarcicy iglastej ze względu na długość i grubość oraz podstawowe sposoby jej pomiaru„. Polecamy również artykuł: „Klasy jakości desek świerkowych„.
Poza tym obowiązkowo zapoznać się należy z Polskimi normami w tym zakresie, na podstawie których opracowano tekst:

  • PN-92/D-02002 oraz PN-92/D-95000, czyli Surowiec drzewny. Podział, terminologia i symbole o PN-92/D-95000: Surowiec drzewny. Pomiar, obliczanie miąższości i cechowanie.